بسم الله الرحمن الرحیم

(اجتهاد در مقابل نص)

? اجتهادات عمر و اتباع وي در مقابل نصّ صريح قرآن و سنّت نبوي (ص ) ?

⭕️ارث جدّ با وجود برادر و فتواى عمر در اين باره

♦️بيهقى در كتاب ((سنن )) و كتاب ((شعب الايمان )) ومتقى هندى در كنز العمال  ، روايت كرده اند كه عمر از پيغمبر اكرم – صلّى اللّه عليه وآله – سؤ ال كرد كه ارث جدّ با برادران چگونه است ؟

پيغمبر اكرم – صلّى اللّه عليه وآله – فرمود: عمر! منظورت از اين سؤ ال چيست ؟ چنان مى بينم پيش از آنكه آن را ياد بگيرى از دنيا بروى !

راوى حديث – سعيد بن مسيّب – گويد: قبل از آنكه عمر آن را ياد بگيرد، مُرد!

?عمر در مدت خلافتش در اين مسئله حيران و سرگردان بود. به طورى كه گفته اند: هفتاد جور حكم كرد! عبيده سلمانى به نقل از ابن ابى شيبه مى گويد: ((من درباره حكم عمر، راجع به ارث جد، صد قضاوت مختلف خوانده و از بر كرده ام !)) .

?خود عمر گفت : ((من درباره ارث جدّ، حكمها صادر كردم و از حق هم تجاوز ننمودم !)) ولى عاقبت ، در اين مسئله مشكل ، رجوع به زيدبن ثابت نمود.

?طارق بن شهاب زهرى ، به نقل از دميرى در حيات الحيوان در مادّه ((حيه ))، مى گويد: عمر بن خطاب در ارث جدّ، با برادران حكمهاى گوناگونى صادر نمود. سپس صحابه را جمع كرد و كتف گوسفندى را گرفت كه آن را در آن بنويسد. آنها ديدند عمر مى خواهد به جاى جدّه ، پدر قرار دهد! در اين هنگام مارى بيرون آمد و همه فرار كردند. عمر گفت : اگر خدا مى خواست آن را تثبيت كند، امضا مى كرد.

?سپس عمر به خانه زيد بن ثابت رفت و به وى گفت : آمده ام تا درباره ارث جد با تو گفتگو كنم من مى خواهم به جاى جد، پدر قرار دهم .

زيد گفت : من موافقت نمى كنم كه آن را ((پدر)) قرار دهى . عمر هم با حال غضب بيرون رفت .

بار ديگر سراغ زيد فرستاد و موضوع را از او خواست . زيد هم نظر خود را در قطعه پوستى نوشت و براى او فرستاد. وقتى نوشته زيد را ديد به منبر رفت و آن را براى مردم قرائت كرد، سپس گفت : زيد بن ثابت درباره ارث جدّ، نظرى دارد كه من آن را امضاء مى كنم 

✒️(اجتهاد در مقابل نص ، سید عبدالحسین شرف الدین (ره)  صفحه ۱۱۴)

حسین نظرپور

(موسسه پژوهشی معالم)

زیر نظر حوزه علمیه بقیت الله عج قم

تحت اشراف حضرت آیت الله ناصری دامت برکاته

پیام رسانهای ایتا و تلگرام

@maalemqom

پیام رسان واتس آپ

https://chat.whatsapp.com/GBccMtJ8NOJG7YKFIPWQz7