✨بسمه تعالی✨

❌مقدمات اصولی❌

??مقدمه مفوته و مقدمه غیر مفوته ??

⚪️ مقدّمه: 

✍? به معنای ابتدای هر چیزی است، و اصطلاحاً به هر چیزی می‌گویند که تحقق چیز دیگری بر آن متوقّف باشد. و در مقابل آن «ذى المقدّمه» است؛ یعنى آن چیزى که داراى مقدّمه است.

در اصطلاح علم اصول، هرگاه دو چیز چنان با یکدیگر وابسته باشند که یکى از آنها بر دیگرى متوقف باشد؛ در این صورت اوّلى را «ذى المقدمه» و دومى را «مقدمه» خوانند.

▫️یکى از مباحث مفصّل در علم اصول فقه، بحث «مقدّمه» است که آیا مقدّمه‌‏ى واجب نیز واجب است یا خیر؟ و آیا مقدّمه‏ى حرام نیز حرام است یا خیر؟ و به عبارت دیگر، آیا مقدّمه نیز در وجوب یا حرمت، یا کراهت و یا استحباب، تابع ذى المقدّمه است، و آیا بر انجام و عدم انجام مقدّمه نیز ثواب و عقاب و سایر آثار شرعى مترتّب می‌شود یا نه؟

✅مقدّمه‌ی ‏‌مفوته

✍? مقدّمه تقسیمات مختلفى دارد، یکى از تقسیمات مقدّمه، تقسیم آن به «مقدّمه‏‌ى مفوته» و «مقدّمه‌‏ى غیر مفوته» است. معمولا مقدمات واجب بعد از وجوب ذی المقدمه واجب می‌شوند یعنی اول ذی المقدمه واجب می‌شود و بعد مقدمه آن واجب می‌گردد مثلا اول نماز واجب می‌شود و بعد وضو و غسل واجب می‌شود به‌طوری که تا وقت نماز نرسیده و تا زمانی که نماز واجب نشده باشد وضو و غسل هم واجب نیست و لذا می‌بینیم که مثلا فقهای عظام در رساله‌های توضیح المسائل فرموده‌اند: غسل جنابت به‌خودی‌خود مستحب است و برای نماز واجب می‌شود. و یا مثلا می‌فرمایند: وضو گرفتن برای نماز قبل از وقت نماز صحیح نیست. اما بعضی از مقدمات وجود دارند که قبل از رسیدن وقت ذی‌المقدمه و قبل از واجب شدن ذی المقدمه، واجب هستند و لازم است که جلوتر از وقت واجب، آنها را انجام دهیم به‌طوری که اگر آنها را قبل از وجوب ذی المقدمه انجام ندهیم باعث فوت شدن ذی المقدمه می‌شود و لذا به آنها مقدمه مفوّته می‌گویند. مانند غسل

موجز: مقدمه‌‌ای که بالذات واجب است و تحقق ذی‌المقدمه بر آن متوقف هست بشرطی که قبل از وقوع ذی‌المقدمه، مقدمه لزوما واقع شده باشد و الا باعث فوت ذی‌القمدمه می‌شود. (از مواردی که هم مقدمه بالذات واجب هست هم ذی‌المقدمه)

✅ مقدّمه‌‏ى غیر مفوته

✍? مقدمه موسّعه، مقابل مقدمه مفوّته بوده و عبارت است از مقدمه‌ای که اگر پیش از فرا رسیدن زمان به جا آوردن ذی المقدمه انجام نگیرد، سبب تفویت ذی المقدمه در وقت خودش نمی‌گردد، بلکه انجام آن پس از فرا رسیدن زمان ذی المقدمه نیز ممکن است، مانند: وضو برای نماز که می‌توان آن را قبل از فرا رسیدن زمان وجوب نماز و یا پس از آن انجام داد.

? منبع: المحکم فی‌الاصول (http://wiki.isca.ac.ir/wiki/index.php/%D9%85%D9%82%D8%AF%D9%85%D9%87_%D9%85%D9%88%D8%B3%D9%91%D8%B9%D9%87)

? حسین کافتری

? موسسه پژوهشی معالم

✳️ «زیر نظر حوزه علمیه بقیت الله عج قم تحت اشراف حضرت آیت الله ناصری دامت برکاته»

?پیام رسانهای ایتا و تلگرام و واتساپ

@maalemqom

https://chat.whatsapp.com/GBccMtJ8NOJG7YKFIPWQz7