? چند نکته در مورد زکات فطره (فطریه)
? بر چه کسی واجب است؟
✅ بر کسی که در غروب آخرین روز ماه مبارک رمضان عاقل و بالغ باشد و فقیر و بیهوش نباشد و همچنین زکات فطره اش بر شخص دیگری واجب نباشد.
بر چنین شخصی واجب است زکات فطره خودش و تمام کسانی که تحت سرپرستی او یا نان‌خور او هستند را بپردازد هرچند نان‌خور نوزاد یک روزه باشد یا مسلمان نباشد.
? منظور از فقیر چه کسی است؟
✅ کسی که هزینه زندگی خود و خانواده‌اش را به مدت یک سال نداشته باشد، یا شغلی نداشته باشد که بتواند در طول یکسال هزینه زندگی ش را تامین کند.
? هرچند برای چنین شخصی هم پرداخت زکات فطره مستحب است.
? چه کسی تحت تکفل یا نان‌خور دیگری به حساب می آید؟
✅ ملاک در این مسئله عرف است و حتی اگر کسی در زمانی کوتاه هم نان‌خور دیگری باشد – مثل مهمانی که چند روز منزل کسی میماند – فطریه ش بر عهده سرپرست یا میزبان میباشد.
#احکام #فطریه
? آیا واجب النفقه بودن هم ملاک فطریه میتواند باشد؟
✅ خیر، بنابر این فطریه زنی که برای مدتی پیش پدرش زندگی میکند بر عهده پدرش است نه شوهرش، و اگر عرفا در هر دوجا زندگی کند فطریه بر پدر و شوهرش واجب میشود که با هم تقسیم کنند.
همچنین اگر کسی واجب النفقه نباشد ولی عرفا نان‌خور شخصی باشد فطریه ش بر دیگری واجب میشود، مثل کسی که مدتی پیش دوست خود زندگی میکند و دوستش عهده دار هزینه های زندگی اوست.
? آیا فطریه کسی که غروب آخرین روز ماه مبارک مهمان شده، بر عهده میزبان است؟
✅ این مسئله دو حالت دارد و ملاک اصلی این است که عرفا نان‌خور محسوب میشود یا خیر؟ بنابر این:
1️⃣ اگر مهمان فقط برای افطاری آمده نان‌خور نیست و فطریه مهمان بر گردن خود مهمان است.
2️⃣ ولی اگر برای این آمده که مثلا شب بماند و میزبان هم عهده دار مخارج او میشود بصورت موقت نان‌خور میزبان به حساب می آید و فطریه ش بر عهده میزبان است، حتی اگر افطاری نخورد یا مهمان با خودش افطاری آورده باشد.
? اگر سرپرست نخواهد فطریه را بدهد یا فراموش کند چه باید کرد؟
✅ اگر مکلف نان‌خورِ کسی است که فطریه اش را نمیدهد و خود مکلف شرایط وجوب زکات فطر که گفته شد را دارد – مثل زنی که همسرش زکات فطره اش را نمیدهد – بنابر احتیاط واجب باید خودش فطریه را پرداخت کند.
? اگر سرپرست فقیر شرعی بود، ولی کسی که تحت تکفل اوست فقیر نیست چه باید کرد؟
✅ در این صورت فطریه بر سرپرست واجب نیست، ولی لازم است خود کسی که تحت تکفل است و شرایط وجوب فطریه را دارد فطریه خود را بدهد.
#احکام #فطریه
? مقدار و جنس زکات فطره
✅ مکلف باید حدود سه کیلوگرم از خوراکی که در شهرش رایج است مثل گندم، برنج، خرما را بعنوان فطریه بدهد، هرچند آن غذا تنها غذای مردم شهر نباشد (مثل نان که در بسیاری از مناطق تنها غذای رایج نیست و برنج هم در کنار آن غذای رایج است)
✅ همچنین مکلف میتواند قیمت هر خوراکی که رایج است را بپردازد.
? آیا میبایست بهترین نوع را بعنوان فطریه بدهد؟
✅ خیر، مثلا اگر در جایی گندم و برنج رایج است میتواند هرکدام را که خواست بدهد و اگر میخواهد برنج بدهد میتواند هر نوع برنجی را بدهد.
? اگر کسی خوراک رایجش با اهل شهر فرق داشت، چه باید بکند؟ مثلا کسی که نان نمیخورد آیا میتواند گندم بدهد؟
✅ ملاک غذای غالب مردم شهر است و چنین شخصی هم میتواند گندم بدهد.
(بنابر این حتی شاعرها هم میبایست گندم و برنج و مانند اینها بدهند)
? پس قیمتهایی که برای فطریه از طرف دفاتر مراجع مشخص شده بر چه اساسیست؟
✅ اصل حکم شرعی همین است که سه کیلو از غذای رایج یا قیمت آن داده شود، و قیمتهایی که گفته شده برای این بوده کار محاسبه راحت شود و هیچ الزامی برای معیار قرار دادن اونها نیست، برای همین مثلا یک نفر میتواند سه کیلو گندم بخرد یا قیمت گندم را پرداخت کند هرچقدر باشد.
? اگر قیمت ها متفاوت باشد یا تغییر کند چه قیمتی ملاک است؟
✅ قیمت روز پرداخت و محلی که زکات فطره توزیع میشود ملاک است.
#احکام #فطریه
❌ چرا حکم پرداخت فطریه را اینقدر سخت و پیچیده میکنید؟!
(توضیحی در مورد پست پرداخت فطریه (https://t.me/darhamesh/63))
? ببینید از اول اصل حکم رو بررسی کنیم ببینیم چی بوده و چی شده:
✅ در روز عید فطر واجب بوده مقدار سه کیلو خوراک متعارف (گندم، برنج، آرد ومانند اینها) تهیه کنید و به فقیری برسانید. یعنی شما روز عید پاشید برید یک فقیر رو ببینید، بش بگین این فطریه – که عموما هم کم نیست – خدمت شما، هم از حال اون فقیر باخبر میشین هم اون مومن دلش شاد میشه.
✅ بعد این حکم یک مرحله آسونتری داره که میشه رسوندن پول این مقدار غذا به فقیره، بجای اینکه غذا رو بخریم و ببریم.
حالا گاهی مشکل اینه ما فقیر نمیشناسیم، خب این حکم رو بهانه کنیم یک روز در سال، یک مقدار وقت بذاریم به مناطق حاشیه ای شهر سر بزنیم، اینقدر فقیر میبینیم که خودمون شرمنده میشیم. ای بسا کمتر وقت بذاریم و یک مقدار در محله پرس و جو کنیم و کلی فقیر پیدا کنیم، یا حتی در فامیل!
اصلا مستحبه اگر در فامیل یا همسایگان فقیر هست، اول به اینها فطریه رو داد.
(عموما با این وضعی که ماها افطاری و سحری میخوریم، خیلی در ماه مبارک حال فقرا رو درک نمیکنیم، این سر زدن به فقرا برای این کار خیلی بهتره و بیشتر جواب میده)
✅ حالا برای این حالتی که فقیر نمیشناسیم و حال یا فرصت گشتن هم نداریم، شارع یک مرحله دیگه تخفیف داده، فرموده پول یا غذایی که کنار گذاشتین رو بدین به کسی از طرف شما به فقیر برسونه، حالا چه بندازیم در صندوقهای فطریه، چه مثلا بدیم به وکیل مرجع یا اصلا روحانی محله یا هرکس دیگه ای که بدونیم این کارو میکنه.
✅ مومنین هم عموما گزینه آخر رو انتخاب میکردن و برای همین عادت داشتن شب عید فطریه رو کنار بذارن، صبح هم که برای نماز برن در صندوقای فطریه بندازن یا به پیشنماز پول رو تحویل بدن اون از طرفشون برسونه یا اصلا قبل از نماز به همسایه و آشنای فقیری که میشناختن پول رو بدن، که همه این حالتا درسته، و همه هم توجه داشتن دقیقا همون پولی که کنار گذاشتن رو صبح باید ببرن.
(طبیعتا پول در مواردی که به واسطه ها پرداخت میشد، تا ظهر عید به فقیر نمیرسید، ولی چون “اهمال” در پرداخت نبوده و روند طبیعی ماجرا بوده، همانطور که در مسئله نوشته شد، این تاخیر مشکلی نداشت)
⚠️ اما مشکل از اینجا درست شد که از پارسال که مسئله نماز عید فطر در اکثر جاها منتفی شد، خیلی ها پولی که به رسم همیشه کنار میگذاشتن رو گفتن کارت به کارت میکنیم به حساب موسسه خیریه یا وکیل مرجع یا روحانی محله یا هرکسی که از طرفشون قراره این پول رو ببره.
❌ خب این پولی که قراره کارت به کارت بشه، اون پولی نیست که کنار گذاشته شده بود.
✳️ پس مشکل از حکم نیست، اصل حکم با کاری که ما میکنیم و کلی “تبصره” و کد تخفیف استفاده میکنیم تا کارمون راحت تر بشه فاصله داره و مقصر دیگه حکم! خدا یا مراجع نیستن.
✅ البته همونطور که نوشتم بازم برای این حالت گفتن میتونین به اون وکیل وکالت بدین از طرف شما پول رو جدا کنه و بعد پرداخت کنه، ولی این پیچیدگی در این مرحله دیگه انصافا ربطی به شارع و فتوا نداره، ماییم که میخایم یک حکم ساده و سرراست رو، کلی لاغر کنیم و بعد به این “شير بی دم و سر و اشكم” بگیم آخه این چه حکم عجیبیه!؟
#احکام #فطریه
ثبت دیدگاه