? مبحث مقدمه واجب در اصول فقه ?
➖ آیا در مورد اموری که شرع بر مکلف واجب کرده است ، مقدماتی که موجب محقق شدن آن امر واجب میشود ، واجب شرعی هست یا نه ؟!
( بحث سر وجوب شرعی هست نه وجوب عقلی )
➕ جواب :
مقدمه واجب از جهات مختلفی تقسیم میشود
یکی از تقسیمات مقدمه واجب که به اعتبار خودِ ذی‌المقدمه ( یعنی امری که نیازمند به مقدمه هست ) است :
۱.مقدمه وجود ۲.مقدمه صحت
۳.مقدمه وجوب ۴.مقدمه علم
1️⃣ مقدمه وجود به معنای این است که وقتی ذی‌المقدمه به وجود می آید که آن مقدمه به وجود بیاید
مثل طلوع آفتاب برای روز ؛ زمانی روز به وجود می آید که آفتاب طلوع کند
2️⃣ مقدمه صحت به معنای این است که زمانی ذی‌المقدمه صحیح می باشد که آن مقدمه صحیح باشد
مثل طهارت برای طواف حج ؛ زمانی طواف از مکلف صحیح هست که طهارت داشته باشد.
3️⃣ مقدمه وجوب به معنای این است که وقتی این مقدمه به وجود می آید ، ذی‌المقدمه یا همون عمل واجب حاصل میشود.
مثل زلزله برای نماز آیات ؛ یعنی وجوب نماز آیات بستگی به وقوع زلزله دارد.
4️⃣ مقدمه علم معنای این است که وقتی به ذی‌المقدمه علم پیدا می شود که مقدمه محقق شده باشد. («علم»ای که اینجا منظور هست ، علم یقینی هست.)
مثل چند دقیقه صبر بعد از اذان صبح برای علم به وقوع وقت نماز صبح
? حال از این چهار نوع مقدمه ، مقدمه وجود و مقدمه صحت را میتوان در مورد وجوب شان بحث شود
ولی در مورد مقدمه وجوب و مقدمه علم ، بحث وجوب مقدمه مطرح نمیشود.
? چرا ⁉️
? چون :
? در مقدمه وجوب ، وجوب ذی‌المقدمه بستگی به مقدمه دارد و اگر کسی قائل به وجوب مقدمهٔ آن شود ، درگیر دور شده است و دور نیست باطل هست
? در مقدمه علم ، علم به ذی‌المقدمه بستگی به وقوع مقدمه دارد و چگونه میتوان مقدمه‌ی چیزی که واجب هست ولی محقق نشده است ، واجب باشد.
❌حال سر اینکه این مقدمات واجب هست اصولیون اختلاف دارند :
? بعضی میگویند این مقدمات واجب اند
? بعضی قائل اند که این مقدمات واجب نیستند
? و برخی دیگر نیز میگویند که بعضی از این مقدمات واجب و بعضی دیگر واجب نیستند.
? کتاب : الموجز فی اصول الفقه
? نویسنده کتاب : آیت الله سبحانی
? حسین حسنی
? موسسه پژوهشی معالم زیر نظر حوزه علمیه بقیة الله عجل الله تعالی فرجه الشریف
تحت اشراف حضرت آیت‌الله ناصری مدظله
پیام رسانهای ایتا و تلگرام
@maalemqom
پیام رسان واتس آپ
https://chat.whatsapp.com/GBccMtJ8NOJG7YKFIPWQz7
ثبت دیدگاه