مبایعه نامه دنیا (نامه سوم نهج البلاغه)
?ومن‌كتاب‌له‌لِشُرَيح‌بن‌الحارث‌قاضيه:
وَرُوِيَ أَنَّ‌شُرَيْحَ‌بْنَ‌الْحَارِثِ قَاضِيَ‌أَمِيرِالْمُؤْمِنِينَ اشْتَرَى‌عَلَى‌عَهْدِهِ دَاراً بِثَمَانِينَ‌دِينَاراً فَبَلَغَهُ.ذَلِكَ،فَاسْتَدْعَى‌شُرَيْحاً وَقَالَ‌لَهُ:بَلَغَنِي أَنَّكَ ابْتَعْتَ‌دَاراًبِثَمَانِينَ‌دِينَاراً وَكَتَبْتَ لَهَاكِتَاباً وَأَشْهَدْتَ فِيهِ‌شُهُوداً؛فَقَالَ لَهُ‌شُرَيْحٌ قَدْكَانَ ذَلِكَ‌يَاأَمِيرَالْمُؤْمِنِينَ. قَالَ‌فَنَظَرَ إِلَيْهِ‌نَظَرَالْمُغْضَبِ ثُمَّ‌قَالَ‌لَهُ:يَاشُرَيْحُ أَمَا‌إِنَّهُ‌سَيَأْتِيكَ مَنْ‌لَا‌يَنْظُرُ فِي‌كِتَابِكَ وَ‌لَايَسْأَلُكَ عَنْ‌بَيِّنَتِكَ،حَتَّى‌يُخْرِجَكَ مِنْهَا شَاخِصاًوَ يُسْلِمَكَ إِلَى‌قَبْرِكَخَالِصاً.فَانْظُرْ يَاشُرَيْحُ لَاتَكُونُ ابْتَعْتَ هَذِهِ‌الدَّارَ مِنْ‌غَيْرِمَالِكَ أَوْنَقَدْتَ الثَّمَنَ مِنْ‌غَيْرِ حَلَالِكَ فَإِذَاأَنْتَ قَدْ‌خَسِرْتَ دَارَالدُّنْيَا وَدَارَالْآخِرَةِ. أَمَاإِنَّكَ لَوْكُنْتَ أَتَيْتَنِي عِنْدَشِرَائِكَ مَااشْتَرَيْتَ‌لَكَتَبْتُ لَكَ‌كِتَاباً عَلَى‌هَذِهِ‌النُّسْخَةِ،فَلَمْ تَرْغَبْ‌فِي‌شِرَاءِ هَذِهِ الدَّارِ[بِالدِّرْهَمِ]بِدِرْهَمٍ فَمَافَوْقُ.
?از نامه های او بـه شریح قاضی:
درزمان حکومت آن‌حضرت‌خانه اى به‌مبلغ هشتاددینارخرید، خبراین‌برنامه به‌آن‌جناب رسید،وى راخواست‌و‌به‌او‌فرمود:
به‌من خبررسیده خانه‌اى به‌هشتاد دینار خریده، وبرایش سندنوشته،وبرآن گواهانى گرفته‌اى! [گفت: آرى‌چنین است اى‌امیر مؤمنان.حضرت خشم آلود به‌او نگریست،سپس‌فرمود:]به زودى کسى به‌نزدت‌مى آید(ملک‌الموت) که به‌سند خانه نظرنمى‌کند، وازگواه‌آن‌نمى‌پرسد، تاآنکه تورااز آن خانه بیرون‌مى‌کند،وتنها تسلیم‌خانه‌قبر مى‌نماید.اى‌شریح،مواظب‌باش که این‌خانه رااز غیرمال خودنخریده، یاقیمت آن‌را‌ازغیرمال حلال نداده‌باشى،که دراین‌صورت دچارخسارت‌دنیا وآخرت شده‌اى.
آگاه‌باش،اگرزمان خریدخانه‌نزد‌من آمده‌بودى، براى‌توسندى ماننداین‌سند مى‌نوشتم،که درخرید این‌خانه به‌یک‌درهم‌چه‌رسد بالاترازآن‌رغبت نمی‌کردی.
?وَالنُّسْخَةُهَذِهِ:
هَذَامَااشْتَرَى عَبْدٌذَلِيلٌ مِنْ‌مَيِّتٍ قَدْأُزْعِجَ لِلرَّحِيلِ،اشْتَرَى‌مِنْهُ دَاراً مِنْ‌دَارِالْغُرُورِ مِنْ جَانِبِ الْفَانِينَ وَخِطَّةِالْهَالِكِينَ وَتَجْمَعُ هَذِهِ‌الدَّارَ حُدُودٌأَرْبَعَةٌ،الْحَدُّالْأَوَّلُ يَنْتَهِي‌إِلَى‌دَوَاعِي‌الْآفَاتِ وَ الْحَدُّالثَّانِي‌يَنْتَهِي‌إِلَى‌دَوَاعِي الْمُصِيبَاتِ وَالْحَدُّالثَّالِثُ‌يَنْتَهِي‌إِلَى‌الْهَوَى‌الْمُرْدِي وَ‌الْحَدُّالرَّابِعُ يَنْتَهِي إِلَى‌الشَّيْطَانِ‌الْمُغْوِي وَ‌فِيهِ يُشْرَعُ بَابُ هَذِهِ الدَّارِ.اشْتَرَى هَذَاالْمُغْتَرُّ بِالْأَمَلِ‌مِنْ هَذَاالْمُزْعَجِ بِالْأَجَلِ هَذِهِ‌الدَّارَ بِالْخُرُوجِ مِنْ عِزِّالْقَنَاعَةِ وَالدُّخُولِ فِي ذُلِّ الطَّلَبِ وَالضَّرَاعَةِ؛فَمَا أَدْرَكَ هَذَاالْمُشْتَرِي فِيمَا اشْتَرَى‌مِنْهُ مِنْ‌دَرَكٍ فَعَلَى‌مُبَلْبِلِ أَجْسَامِ الْمُلُوكِ وَ سَالِبِ‌نُفُوسِ‌الْجَبَابِرَةِ وَمُزِيلِ مُلْكِ‌الْفَرَاعِنَةِ مِثْلِ كِسْرَى‌وَقَيْصَرَ‌وَتُبَّعٍ وَحِمْيَرَ؛
ومن جمع المال على‌المال فأَكثر ومَن بنى وشيَّد وزخرف ونجَّد وادَّخر و اعتقدونظربزعمه للولد،إِشخاصهم جميعا إِلى موقف العرض والحساب وموضع الثّواب والعقاب، إِذاوقع الْأمْربفصْل القضاء وخسر هنالك المبطلون.
شهدعلى‌ذلك العقل إِذاخرج من أَسرالهوى وسلم من علائق الدنيا.
?وآن‌سـند‌این‌است:
این‌خانه‌اى‌است‌که‌آن‌رابنده‌اى خوار، از مرده اى که براى کوچ کردن به سراى‌دیگر از‌این خانه‌بیرونش کرده اند خریده‌است،ازاوخانه‌اى ازخانه‌هاى فریب ازجانب فانى‌شوندگان، وسرزمین اهل‌هلاکت‌خریده. این‌خانه راچهارحدّاست: حدّ اوّل به‌آفات و بلاها،حدّدوم به‌مصائب، حدسوم به هوسهاى تباهى‌آور، وحدچهارم به‌شیطان گمراه کننده، ودرِ این‌خانه به‌همین حدچهارم باز مى‌شود.
این‌خریدار فریفته به‌آرزو،این‌خانه را‌از‌شخصى که اجلْ او را به‌کوچ ازدنیا برانگیخته خریدارى‌کرده، به قیمت بیرون شدن از عزّت قناعت، و ورود در پستى،وهرخسارتى که‌براین‌خریدار درآنچه که خریده وارد شود برعهده ملک‌الموت است، همان خراب کننده‌بدنهاى پادشاهان،وگیرنده جان گردنکشان،ونابودکننده سلطنت‌فرعونیان، همچون شاهان‌ایران‌و روم‌ویمن وحِمْیَر،
وآنهایى که ثروت‌بر‌ثروت افزودندو آنان‌که ساختندو محکم‌کردند، وزینت دادند وبیاراستند، وذخیره نمودند وبه‌گمان خودنسبت به‌اولاد توجه‌کردند ملک‌الموت همه‌را به‌جایگاه حساب ومحل مزدوجریمه روانه‌کند،زمانى که فرمان حق‌براى جدایى بین‌حق وباطل فرودآید«که‌در‌آنجاتبهکاران‌خسارت‌کنند».براین‌سندگواهی دهد عقلى که از اسارت هوا خارج شده، و از وابستگى هاى دنیا سالم مانده باشد.
ثبت دیدگاه