شرح خطبه 210 نهج البلاغه
موضوع: اصحاب پیامبر+رجال و درایه+اصناف مختلف یاران پیامبر+جایگاه کسی که به پیامبر دروغ ببندد کجاست؟!+جایگاه منافقان در جعل حدیث+رابطه ی جعل کنندگان حدیث با خلفای اموی+جعل حدیث به نفع معاویه+مسلمانان کم حافظه و ضرر به میراث حدیثی+نسخ چیست؟!+راویان حقیقی حدیث+زیاد بپرسید+فهم درست متوقف بر پرسش است+یکی از ویژگی های امیرالمومنین کثرت سوال از پیامبر است
بسم الله الرحمن الرحیم
خلاصه خطبه ۲۱۰ :
از کتاب فیض الاسلام خطبه ۲۰۱ :
موضوع : اصناف مختلف روایات و احادیث
سائلی از حضرت سوال کرد ، روایاتی از سلمان و مقداد شنیده می شود مانند سخنان شماست اما یک روایاتی در بین عموم مردم ، طور دیگری بیان میشود .
مگر میشود عده ای بر پیامبر دروغ بگویند. و راویت جعلی نسبت بدهند.
این خطبه در پاسخ سوال سائل بیان شده.
دست مردم احادیثی هست که:
بعضی حق و بعضی باطلند.
بعضی صادق و بعضی کاذبند.
برخی احادیث ناسخ و برخی منسوخند.
برخی روایات عام و برخی تخصیص زده شده.
بعضی احادیث محکم و بعضی متشابهند.
چند معنی مختلف دارد ،اهل فن می تواند بفهمد کدام معانی اراده پیامبر بوده.
نه تنها بعد از پیامبر با روایات جعلی نسبت دروغ دادند، بلکه در حیات پیامبر هم این اتفاق افتاد، تا اینکه پیامبر خطبه خواند.
هر کس از روی عمد بر من پیغمبر نسبت دروغ بدهد جایگاه او جهنم است.
برای اینکه فهم شما باز بشود ، چهار گروهی هستند که روایات نبوی را نقل کردند.
۱- رجلٌ منافقٌ ، گروهی که بویی ازایمان نبردند فقط لباس اسلام بتن و تظاهر بایمان کردند.
از اثم و اشتباهات ابایی نداشتند و برای پیشبرد اهداف خود ،از هر دروغی دست نمی کشیدند.
منافق با اینکه میداند حدیث از پیامبر نقل نشده ، روایت را جعل میکند.
آگاهانه و با برنامه ریزی سلسله احادیث درست کردند.
اگر مردم بفهمند او منافق است و حدیث جعلی ست ، هرگز از او نمی پذیرند و قول اورا تصدیق نمی کنند.
ولی مردم او را از روی جهل صحابی ، یار ،و همراه پیامبر (ص) می دانند.
او را اشتباه تشخیص دادند که او مصاحب پیامبر است و مصاحب که دروغ نمی گوید.
حضرت این کنایه را میزند اشاره به بحث تنزیه صحابه می کند.
چه بسا سالهای متمادی در کنار پیامبر بوده اما منافق باشد.
عده ای تلاش کردند که بروز نفاق را به فتح مکه و پس از آن نسبت بدهند.
و آنهایی که قبل از فتح مکه بودند نفاقی نداشته و درستکارند.
خلفا با این حرفها می خواهند خود را تبرئه کنند.ما صحابی همراه پیامبر، صادق و درستکاری هستیم.
« و قد اخبرک الله عنِ المنافقین بما اخبَرَک »
قران چقدر آیه در وصف منافق آورده ، خدا آنچه را لازم بوده در باره منافق فرموده.
« و وَصَفَهُم بما وصَفَهم بهِ بذالک »
وآنچه باید منافق را توصیف به آن میکرد ، توصیف کرده.
« ثُمَ بَقُوا بعدَهُ »
این عده باقی ماندند و تا بعد از پیامبربودند و دروغین به پیامبر نسبت می دادند.
آیا
، مردم را هم بسوی دوزخ دعوت کردند.
« فتقربوا الی ائمةِ الضالة و الدعاةِ الی النار بالزور و البهتان »
کسانیکه حدیث جعل میکردند ( ابو حریره ) بعد پیامبر ( ص) باعث شدندحاکمان ظلم و جور به تولیت برسند.
« فَوَلَوْهُمُ الاَعمال »
به مسند رسیدند چون ابو حریره پشت آنها بود، در مدح آنها حدیث جعلی میگفت و آنانرا بزرگ می پنداشت.
جایگاه جعل حدیث به گونه ای بود که خلفا را تعیین میکرد.
پادشاه واشخاص جاعل و درغگو را به عنوان خلفایی بر گردهٔ مردم انتخاب میکردند.
« و جعَلوهم حکاماً علیٰ رقابِ الناس »
پیامبر در مورد معاویه فرموده بود هر گاه دیدید معاویه بر منبر پیامبر نشسته او را بکشید.
بعد قدرت و به مسند نشستن معاویه این روایت را مخرب میدید با پول این روایت تغییر کرد و اینگونه شد:
هر گاه معاویه را بر منبر من دیدید « اذا رایتَ معاویه علیٰ منبری فَقبَلوهُ »
اورا تحویل و در آغوش بگیرید او مقام بالایی دارد فَهُو امینٌ
اینگونه فضائل امیرالمومنین را جابجا و در مدح معاویه جعل می کردند.
– در این گروه دوم عده ای دوستدار پیغمبر، سخنی را شنیده و آنگونه که باید می کردند، نکردند.
کسانی که ساده اندیشند و حافظه خوبی ندارند.مکتوب نمیکنند .مطالب از حافظه می رود. فقط چیزی شنیده به توهم می افتد و خیال پردازی میکند.
تعمدی هم ندارد با نیت خیر خواهی ، حرفی را شنیده برای مردم بازگو میکند که عمل کنند.در حالیکه اشتباه فهمیده ، هم روایت میکند از دهان پیامبر شنیدم و هم خود عمل میکند.
اگر مردم بفهمند که او اشتباه کرده خوب نفهمیده ، توهم او را گرفته ، سخن او را گوش نمی کنند.
اما مردم به جهل، فکر میکنند او درست می گوید در حالیکه خللی در دین و احادیث بوجود می اید.
حتی اگر خود او هم بفهمد اشتباه فهمیده ،دیگر تکرار نمیکند.
منافق نیست ، متقی ست اشتباه فهمیده ، استعداد کاری را ندارد وارد آن کار می شود.
– گروه سوم عده ای در مجلس از پیامبر امر به فلان کار را می شنود،
اما چند روز بعد آن حکم قبلی منسوخ شده و حکم جدیدی بیان فرموده را حضور ندارد و نمی شنود.
نیمی از آن را فهمید و نیمی از حکم را نفهمید.
بخش دوم را نفهمیده با همان پیش فرض خود بازگو میکند و خود هم عمل میکند.
عده ای هم اینگونه اند، نیمه خبر را آگاهند
عام را میداند خاص را نه !
منسوخ را میداند ناسخ را نه !
مسلمانان اگر بدانند حرف او را تایید نمیکنند ولی نمی شود و نمی فهمند.
خود او هم متوجه بشود اشتباه کرده تکرار نمی کند چون متقی است.
[۵/۲۰، ۹:۰۰] maryam taghikhani1348: ۴- گروهی که روایات را درست از اهل بیت دریافت کرده ،حفظ کردند ، نوشتند، و به دیگران انتقال دادند.
و چنین شد که روایات صحیح نسل به نسل از این انسانهای صدیق و درستکار این میراث باقی ماند.
گروه چهارم به خدا و پیغمبر صلی الله علیه واله وسلم دروغ نمی بندند
از دروغ بیزارند چون از خدا میترسند.
و برای مقام و عظمت پیامبر هرگز سخن خلافی را نسبت نمی دهند.
آنها متوهم نمی شوند، استعداد و حافظه هم دارند .
متقی هستند همانگونه که دریافت کرده حفظ کردند ، نه زیاد میکنند و نه کم !
اگر جایی ناسخ را فهمید عمل میکند ، منسوخ را شناخت ترک میکند ،
عام و تخصیص خورده را، محکم و متشابه را می شناسد.
هر چیزی را در موضع خود قرار می دهد.
از صحابی و مسلمانان گلایه میکند
چرا احادیث پیامبر را یاد نمی گرفتند.
مشکل این بود که مسلمانان سوال کردن را بلد نبودند و ضعف بزرگی بود.
بلوغ نهایی بر پرسش است وقتی سوال نکنند فهم هم نمی کنند
فهم متوقف بر سوال است.
مسلمانان سوال نمی کردند ، دوست داشتند که یک تازه وارد و اعرابی سوال کند و آنها هم بشنوند.
بر عکس صحابی، برای من هیچگاه اتفاقی نیفتاد.
فکری به ذهن من خطور نکر ، مگر اینکه آن سوال را از پیامبر پرسیده و حفظ می کردم.
پاسخ به سوال سائل که چرا روایات در جامعه مختلف است.
منافق ، راوی کم ذهن ، راوی تنبل ، راوی صادق ،
علت اختلاف زیاد روایات و احادیث بوجود آمده است.
اللهم اجعلنا من شیعته
فاشفع لنا یا امیرالمومنین
ثبت دیدگاه