حج و عمره 

علیرضا کدخدایی

بسم الله الرحمن الرحیم

مقدمه:

شاید سوالی ایجاد شود در ذهن انسان که خداوند چرا حج را واجب کرده؟ شاید بظاهر ببینیم بگوییم که حج سودی برای ما ندارد! اما وقتی امام علی میفرمایند حج دریچه رحمت خداست اگر خالی شود این دریچه بسته  میشود متوجه میشویم خداوند از سر دلسوزی ورحمتش است که مردم را به  حج دعوت میکند.

کلید رحمت خداوند استغاثه و دادرسی از خود اوست. ما وقتی میتوانیم بهتر با او ارتباط بگیریم که بتوانیم به او نزدیک و نزدیک تر بشویم.

باید توجه داشت که خداوند مکان ندارد و هرکجا میتوان با او عبادت کرد اما مکان هایی در زمین وجود دارد که سراسر جلوه ی خداوند است و معنویت، مسلم است در چنین جاهایی انسان با اشتیاق و حضور قلب بیشتر به عبادت و بندگی میرسد و میتواند بهتر رضایت خداوند را به خودش جلب کند ، بهترین مکان همان خانه ی خودش است که با اعمالی که به ما یاد داده است مثل طواف ، سعی ، رمی و… ، انسان میتواند خودش را به او نزدیک کند.

قرآن:

فِیهِ آیاتٌ بَینَاتٌ مَّقَامُ إِبْرَاهِیمَ وَمَن دَخَلَهُ کانَ آمِنًا وَلِلّهِ عَلَی النَّاسِ حِجُّ الْبَیتِ مَنِ اسْتَطَاعَ إِلَیهِ سَبِیلًا وَمَن کفَرَ فَإِنَّ الله غَنِی عَنِ الْعَالَمِینَ ﴿۹۷﴾[1]

در آن نشانه‌هایی روشن است [از جمله] مقام ابراهیم است و هر که در آن درآید در امان است و برای خدا حج آن خانه بر عهده مردم است [البته بر] کسی که بتواند به سوی آن راه یابد و هر که کفر ورزد یقینا خداوند از جهانیان بی‌نیاز است.

روایت:

عن علی علیه السلام قال:

نزل جبرئیل عی النبی صلی الله علیه و آله و سلم فقال: یا محمد مر اصحابک بالحج و الثلج، فالحج رفع الاصوات بالتلبیة و الثلج نحر البدن.[2]

امام علی علیه السلام فرمود:

جبرئیل بر پیامبر فرود آمد و گفت: ای محمد یارانت را به عج و ثج فرمان ده. عج یعنی فریاد و لبیک برآوردن و ثج یعنی قربانی کردن شتران.

امام خمینی:

گر چه سیر و سفر در طبیعت یک امر مطلوب و خواسته قرآن مجید است1، ولی سفر حج عمره یک سفر روحانی و معنوی، و تجلی ” فَفِرُّوا إِلَی اللَّهِ”، و تبلور سیاسی و اجتماعی اسلام، و ایام آن، عرصۀ اقتدار مسلمانان است. از این رو حجاج ایرانی در این سفرها مسئولیت سنگینی را برعهده دارند. زیرا آنان سفیران ایران زمین، اسوه های مقاومت و پایداری، از همه مهم تر: عاشقان مکتب اهل بیت علیهم السلام می باشند. به این مناسبت دیدگان سایر حجاج از تمام جهان به سوی آنان معطوف می گردد، و رفتار و کردارشان زیر ذره بین قرار می گیرد.[3]

امام خامنه ای:

* حقیقت این است که حج یک واجب استثنایی و یک مراسم عجیب و پُر رمز و راز است.[4] ۱۳۸۱/۱۰/۲۵

* حج مظهر توحید، و کعبه خانه‌ی توحید است.4 ۱۳۷۰/۰۳/۲۶

* حجّ ابراهیمی، دعوت به اسلام و نمایش نمادین زیست جامعه‌ی اسلامی است.4 ۱۳۹۹/۰۵/۰۷

داستان:

امام ابو جعفر محمّد باقر علیه السّلام هنگامی که به حجّ خانه خدا مشرّف می شدند از همه علایق دنیوی به طور کامل بریده، به سمت خدا گرایش پیدا کرده و آثار خضوع و خشوع و بندگی خدا در چهره آن حضرت ظاهر می گردید. غلام آن حضرت، افلح می گوید: من با امام باقر علیه السّلام به سفر حجّ رفتم. هنگامی که امام باقر علیه السّلام قدم به درون مسجد الحرام نهادند، صدای آن حضرت به گریه بلند شد.

به آن حضرت عرض کردم: پدر و مادرم فدای شما باد، مردم همه منتظر شما هستند. اگر کمی صدای خود را در حال گریه پایین بیاوری بهتر است.

امام علیه السّلام به این کلام من اعتنا نکرد و فرمودند: وای بر تو ای افلح، من صدای خود را به گریه بلند می کنم، باشد تا خداوند نظر رحمتی به من بیاندازد و من به وسیله این نظر رحمت در روز قیامت رستگار گردم.

سپس امام باقر علیه السّلام خانه کعبه را طواف نمودند و به پشت مقام ابراهیم آمده و نماز خواندند. هنگامی که امام باقر علیه السّلام نماز را به پایان بردند دیدم که سجده گاه آن حضرت از اشک چشمانش خیس شده است.[1]

در یکی از سفرهای حجّ حاجیان دور آن حضرت را گرفتند. آنان به دور امام باقر علیه السّلام ازدحام کرده و درباره مناسک حج و دیگر مسائل دینی از آن حضرت سؤال می کردند. امام باقر علیه السّلام نیز به همه آن ها کاملا جواب می دادند.

مردم از وسعت دانش امام باقر علیه السّلام در شگفت شدند. در این میانه کسی سؤال کرد این شخص کیست؟ در این هنگام بود که یکی از اصحاب امام باقر علیه السّلام به پا خواست و با صدای بلند گفت:

آگاه باشید که این شکافنده دانش پیامبران و آشکارکننده راه ها است، این بهترین کسی است که از پشت سرنشینان کشتی نوح به جا مانده است، این فرزند فاطمه عذراء و زهرای ارجمند است، این باقی مانده خدا در روی زمین است، وی رازدار جهان آفرینش پسر محمّد و خدیجه، علی و فاطمه است. این برافراشته چراغ هدایت دین خداست.[5]و[6]

 [1] سوره آل عمران. ایه 97

[2] معانی الاخبار/ ص 224.

[3] پرتال امام خمینی. کد مطلب: ۴۸۶۵۲

[4] KHAENEI.IR. ادرس: https://khl.ink/f/48304

[5] صفة الصّفوه، ج2، ص63.

[6] مناقب ابن شهر آشوب 4/ 183.

موسسه پژوهشی معالم

زیر نظر حوزه علمیه بقیه الله عج قم

تحت اشراف حضرت ایت الله ناصری دامت برکاته

پیام رسانهای ایتا و تلگرام

@maalemqom

وبسایت

www.mnj.ir

www.maalemqom.ir