دروغ ودروغگو
بسم الله الرحمن الرحیم
«فَأَعْقَبَهُمْ نِفاقاً فِی قُلُوبِهِمْ إِلى یَوْمِ یَلْقَوْنَهُ بِما أَخْلَفُوا اللّهَ ما وَعَدُوهُ وَ بِما کانُوا یَکْذِبُونَ»؛ (اعمال آنها نفاقى در دلهایشان تا روز قیامت ایجاد کرد، به خاطر این که عهد خدا را شکستند و به خاطر این که دروغ مى گفتند).
سوره توبه آیه ۷۸
لایَجِدُ عَبْدٌ طَعْمَ الإِیمَانِ حَتّى یَتْرُکَ الْکَذِبَ هَزْلَهُ وَ جِدَّه»؛ (انسان هیچ گاه طعم ایمان را نمى چشد، تا دروغ را ترک گوید خواه شوخى باشد یا جدى).
«وسائل الشيعه»، جلد 12، صفحه 250 (آل البيت)؛ «بحار الانوار»، جلد 66،
از امام باقر(علیه السلام) مى خوانیم: «إِنَّ اللَّهَ عَزَّوَجَلَّ جَعَلَ لِلشَّرِّ أَقْفَالاً، وَ جَعَلَ مَفَاتِیحَ تِلْکَ الأَقْفَالِ الشَّرَابَ، وَ الْکَذِبُ شَرٌّ مِنَ الشَّرَابِ»؛
(خداوند متعال براى شر و بدى، قفلهائى قرار داده و کلید آن قفلها شراب است [چرا که مانع اصلى زشتیها و بدیها عقل است و مشروبات الکلى عقل را از کار مى اندازد] و دروغ از شراب هم بدتر است). «اصول كافى»، جلد 2، صفحه 338.
امام خمینی:اینکه ما فریاد مى‌زنیم که جمهورى اسلامى، براى این است که اسلام فرد مهذب درست مى‌کند. قرآن کتاب آدم سازى است. پیغمبرها آمدند آدم‌ها را درست کنند، کارى دیگر جز این ندارند. در طول زندگى‌شان، پیغمبرهاى بزرگ و ائمه اطهار(ع) دنبال این بودند که تربیت کنند مردم راه خداى تبارک و تعالى انبیا را فرستاده براى تهذیب مردم، براى اصلاح مردم، اگر چنانچه اصلاح بشود یک فردى که در راس جامعه است، یک ملایى که در یک جامعه‌اى است اگر این ملا یک ملاى صحیح باشد جامعه هم صحیح مى‌شود از باب اینکه همه توجه به او دارند. اگر یک حکومت صحیح در یک جایى باشد، مردم چون توجه به او دارند آنها هم صحیح مى‌شوند، این هم از دامن شما خانم‌ها باید شروع بشود، از دامن شما باید این مطلب شروع بشود که بچه‌ها را تربیت کنید، یک تربیت صحیح اسلامى به اینکه خودتان بچه در دامنتان هست، همراه‌تان است، همه چشم و گوشش به حول و قول شما هست، از شما دروغ نشنود بعد دروغگو درآید از کار. اگر این دید مادر دروغ مى‌گوید، بعد هم دید پدر دروغ مى‌گوید این دروغگو مى‌شود. اگر دید مادر آدم صحیحى است، پدر آدم صحیحى است این صحیح بار مى‌آید. این صحیح که بار آمد و شما تحویل مدرسه مى‌دهید اگر معلم، یک معلم صحیحى باشد، از مدرسه این افراد صحیح بیرون مى‌آید، یک جامعه صحیح مى‌شود. شما بعدها معلم مى‌شوید انشاءالله، حالا بعدها هر کدام مادر نیستید مادر مى‌شوید انشاءالله، معلم مى‌شوید، در مادرى‌تان باید بچه‌ها را تهذیب کنید، در معلمى‌تان هم باید تهذیب کنید تحویل جامعه بدهید یک افراد صحیح، یک جامعه را صحیح کنید و اگر خداى نخواسته عکس این معنا باشد، زجر آنها هم به عهده شما مى‌آید. همانطورى که هر کار خوبى که اینها بکنند چون شما مبداء این کار خوب بودید براى شما هم خوبى دارد، اجر و ثواب دارد، اگر خداى نخواسته یک قشر فاسدى شما تحویل جامعه بدهید، آنها بروند فسادکارى بکنند، این دودش توى چشم شما هم مى‌رود.
مقام معظم رهبری
یَا عَلیُّ اَنهاکَ عَن ثَلاثِ خِصالٍ عِظام
این [این روایت بخشی از] یک مجموعه وصایایی است از نبیّ‌ّ اکرم (صلّی الله علیه و آله و سلّم) به امیرالمؤمنین که یک قسمتی از آن را اینجا ذکر کرده‌اند؛ [یا علی!] از سه خصلت منفی بزرگ تو را نهی میکنم، که اگر دقّت کنیم می‌بینیم بخش مهمّی از ناملایمات و ناروایی‌ها در میان مردم ناشی از همین سه خصلت است [و این] مخصوص مسلمانها هم نیست و در هر جامعه‌ای که یک چنین خصوصیّاتی باشد، مایه‌ی وجود ناروایی‌های بسیاری در آن جامعه خواهد شد:دروغ، دروغگویی، دروغ رفتاری که نقطه‌ی مقابل صادق و صدق است که در قرآن این همه راجع به آن صحبت شده و صادقین این طور مورد مدح قرار گرفته‌اند؛ یعنی همه‌ی حقایقی را که یک انسان، یک مجموعه‌ی انسانی، یک جامعه باید بر اساس آن حرکت کنند، وارونه نشان دادن و وارونه کردن و عکس مراد را در واقع تحصیل کردن؛ کذب، این است که چیز عجیبی است.
شخصى به حضور پیامبر (ص) رسید، عرض کرد نماز مى خوانم و عمل منافى عفت انجام مى دهم، دروغ هم مى گویم!
کدام را اول ترک گویم؟! پیامبر (ص) فرمود:
دروغ، او در محضر پیامبر (ص) تعهد کرد که هرگز دروغ نگوید: هنگامى که خارج شد، وسوسه هاى شیطانى براى عمل منافى عفت در دل او پیدا شد،
اما بلافاصله در این فکر فرو رفت، که اگر فردا پیامبر (ص) از او در این باره سؤال کند چه بگوید، بگوید چنین عملى را مرتکب نشده است،
اینکه دروغ است و اگر راست بگوید حد بر او جارى مى شود،
و همین گونه در رابطه با سایر کارهاى خلاف این طرز فکر و سپس خود دارى و اجتناب براى او پیدا شد و به این ترتیب ترک دروغ سرچشمه ترک همه گناهان او گردید.
دروغ از گناهان کبیره در اسلام محسوب می‌گردد. در روایتی از معصوم گناهان بزرگی چون دزدی و زنا ذکر شده که ممکن است مؤمن در حالتی دچار آن گردد، اما دروغ گویی با مسلمانی قابل جمع نیست.
حضرت علی علیه‌السلام : «هیچ عاقلی دروغ نمی‌گوید. چراکه دروغگویی، صفتی است که هیچ‌گاه با عقل قابل جمع نیست.
در روایات آمده‌است که در آخرالزمان دروغ به شدت رواج پیدا می‌کند.
دربارهٔ رواج دروغگویی و دروغ پیش از ظهور احادیث بسیاری وجود دارد.
سید محمد جواد محمدی پایه ۴
(موسسه پژوهشی معالم)
زیر نظر حوزه علمیه بقیةالله عج قم
تحت اشراف حضرت آیت‌الله ناصری دامت‌برکاته
پیام رسانهای ایتا و تلگرام
@maalemqom
وبسایت
www.mnj.ir
www.maalemqom.ir
ثبت دیدگاه