? بسم الله الرحمن الرحیم ?

? اعجاز رنگ‌ها در قرآن?

موضوع رنگ‌ها یکی از شگفتی‌های مطرح شده در قرآن می‌باشد. قرآن‌کریم علاوه بر کاربرد واژه‌های کلّی مربوط به رنگ‌ها از قبیل (لون، الوان، و صبغه) از برخی رنگ‌ها (مانند زرد، سبز، آبی‌، قرمز‌، سفید و سیاه) نیز به طور ویژه نام برده و رنگ خدایی را بهترین رنگ معرفی کرده است.

?بررسی واژه «صبغه» در قرآن

این کلمه دو بار در یک آیه به کار رفته است.صِبْغَةَ اللّهِ وَمَنْ أَحْسَنُ مِنَ اللّهِ صِبْغَةً وَنَحْنُ لَهُ عَابِدُونَ (بقره/ 138)؛ «رنگ (و نگار) خدایى (بپذیرید)؛ و خوش‌رنگ (ونگار)تر از خدا کیست؟ و ما تنها پرستش‏کنندگان اوییم». در مفردات راغب آمده است:«الصبغ: المصبوغ» صبغ اسم مفعول، یعنی رنگ شده است. راغب صبغه را عامل متمایز کننده بین انسان و حیوان می‌شمارد و فطرتی الهی می‌داند.

نویسندة لسان‌العرب می‌افزاید:«صبغة‌الله» به معنای دین خدا و فطرت خدایی است، و «الصبغ»، یعنی فرورفتن در چیز سیّال مانند آب و به تغییر نیز صبغ گفته می‌شود». 

از امام صادق (ع) نقل شده است: «اتّبعوا صبغة الله»؛ یعنی از اسلام که مقتضای فطرت الهی است، پیروی کنید. در تفسیر «صبغة» مواردی هم‌چون رنگ، وحدت،‌ عظمت، پاکی، پرهیزکاری، عدالت و مساوات، برادری و برابری، توحید، اخلاص و بالاخره رنگ بی‌رنگی و حذف همه رنگ‌ها بیان شده است.

 در روایات اهل‌سنت نیز نمونه‌هایی هست که تعبیر صبغة‌الله تا اندازه‌ای جنبة فیزیکی پیدا می‌کند و مادی می‌شود، مثلاً ابن ابی‌نجار در تاریخ بغداد از ابن عباس نقل می‌کند: منظور از صبغة‌الله رنگ سفید است.

در میان مسیحیان معمول بود که نوزاد را غسل تعمید می‌دادند و گاهی ادویة مخصوصی که زرد رنگ بود، به آب می‌افزودند و می‌گفتند این غسل به ویژه با این رنگ خاص باعث تطهیر نوزاد از گناه ذاتی‌اش می‌شود که از آدم به ارث برده است.

قرآن خط بطلان بر این مطلب بی‌اساس می‌کشد و با تعبیری بسیار لطیف، زیبا و کنایی می‌فرماید: تنها رنگ خدایی را بپذیرید که همان رنگ ایمان، توحید خالص و اسلام است. منظور از رنگ خداوند، بی‌رنگی است که رنگ توحید واخلاص می‌باشد و همه رنگ‌های نژادی، خرافات،‌ نفاق و شرک در پرتو آن حذف می‌شود.

انسان ناچار است در زندگی رنگی را بپذیرد و بهترین رنگ آن است که ارزان، چشم‌نواز، باصفا، بادوام و زودیاب باشد؛ یعنی در هر مکان و زمانی یافت شود و رنگ خدایی این‌گونه است. هم رنگ با فطرت، و منطق است و چشم اولیای خدا را نوازش می‌دهد و خریدار آن خدا و بهای آن بهشت است، پس از میان رنگ‌ها رنگ خدایی بهترین و زیباترین رنگ است وَمَنْ أَحْسَنُ مِنَ اللّهِ صِبْغَةً؛ البته تا انسان رنگ‌ هوس‌ها، نژاد‌ها و قبیله‌ها را کنار نگذارد، نمی‌تواند رنگ وحدت، برادری و تسلیم را بپذیرد و رنگ خدایی پیدا کند.

?بررسی

قرآن کریم برای اولین بار علاوه بر رنگ‌های محسوس و مادی، یک رنگ معنوی را هم مطرح کرده است که فراتر از همه رنگ‌های مادی است و در واقع همان رنگ بی‌رنگی است. و این خود از اسرار و شگفتی‌های قرآن است؛ البته اعجاز علمی نیست، زیرا یک بحث علمی به معنای علوم تجربی شمرده نمی‌شود.

? نویسنده: محمد جواد علی محمدی ?

?( مؤسسه پژوهشی معالم )?

⭕️ منابع: قرآن کریم?

راغب اصفهانی، مفردات، ص 475?

ابن منظور، محمد بن مکرم، لسان‌ العرب، ج8، ص 437 ـ 438?

طبرسی، فضل بن الحسن، مجمع‌البیان، ج2، ص 79?

مکارم شیرازی، ناصر، تفسیر نمونه، ج‌1، ص473?

رضایی اصفهانی، تفسیرمهر، ج1، ص417 و 418?

زیر نظر حوزه علمیه بقیة الله عج

تحت حضرت اشراف آیت الله ناصری دامت برکاته 

▪️ پیام رسان ایتا و تلگرام: 

 ♦️ @maalemqom ♦️

 ▪️ پیام رسان واتساپ:  https://chat.whatsapp.com/GBccMtJ8NOJG7YKFIPWQz7